Dementievriendelijk bouwen is een belangrijke Europese beweging en dat was meteen duidelijk hier. Ik bevond me in de mooie accommodatie van het Lamot gebouw te Mechelen in internationaal gezelschap en de sprekers kwamen van ons land, Frankrijk, Duitsland, Nederland, Engeland.. Er werd getolkt. Het gezelschap dat naast me kwam zitten in de aula had reiskoffers bij. Een Nederlandse dame vroeg me in haar beste Engels waar de toiletten waren, en iemand vroeg me of ik misschien een lader voor haar blackberry had.
Men moest maar liefst vijftig mensen weigeren dus prees ik me gelukkig dat ik er samen met de architect van onze woonzorgcentra bij kon zijn.
isbn: 9789491297120 · 2012 - i.s.m. Expertisecentrum Dementie Vlaanderen · paperback (21 x 29,7 cm) - 304p. - volledig in kleur, geïllustreerd · prijs: € 37.50
Het boek kan je hier bestellen. Ze vliegen de deur uit ... http://
infocentrum.dementie.be
Voor zij die er niet bij konden zijn, is er zeker dit mooie boek vol knappe voorbeelden van goed bouwen voor mensen met dementie,
en geef ik vandaag een bloemlezing van opvallende citaten uit deze boeiende dag.
Uitspraken van
Erik Stroobants - voormalig VRT journalist, mantelzorger en mede auteur van het boek
Carla Molenberghs - Huis Perrekes in Geel
Volgens mij bestaat die ene goede praktijk niet, en dat is maar goed ook.
Het beste model bestaat niet - dat doodt de creativiteit.
Wij leerden door doen.
Architectuur is meestal gericht op de doorsnee gebruiker, maar niemand is doorsnee.
Als men dan al rekening houdt met handicaps beperkt men zich tot de toegankelijkheidwetgeving, (bijvoorbeeld hoe breed een deur moet zijn). Niet erg creatief.
Ervaringsdeskundigheid met een handicap (bvb. aangeboren blindheid..), positie (bvb. liggend..), of mentale toestand (bvb. psychose, autisme, dementie..) kan een verrijking zijn voor de architectuur.
Ervaringsdeskundigen kunnen ruimtelijke kwaliteiten detecteren en appreciëren waarvan anderen zich niet bewust zijn. Je kunt ze beschouwen als een sommelier die verschillende soorten bitterheid kan onderscheiden in wijn.
We leren uit wat mensen schrijven over leven met hun handicap (autobiografie), wat ze ons vertellen in interviews, en uit observatie. Ook bij mensen met wie communicatie moeilijk lijkt (zoals bij dementie).
Temperatuurverschil kan één ruimte voor een blinde indelen alsof hij een andere ruimte betreedt.
Iemand met autisme maakte me duidelijk dat hij niet lang op een stoel kon blijven zitten omdat hij de grens tussen wat de stoel was en hem zelf niet meer voelde van zodra de stoel zijn lichaamtemperatuur had.
Dementie zorgt voor een soort thuisloosheid door het vervagen van ruimte, tijd en identiteit.
Glas met verschillende texturen. Textuur is een ondergewaardeerde kwaliteit van het materiaal glas.
prof. dr. June Andrews, directeur van het Dementia Services and Development Centre in Stirling
http://www.dementia.stir.ac.uk op deze website vind je foto 's van kamers ingericht voor mensen met dementie. Op elk onderdeel kun je klikken en krijg je een korten uitleg (bvb. een ijskast met glazen deur om mensen zin te laten krijgen in eten)
We geven kleine boekjes uit die telkens één aspect van dementiezorg toelichten. Onze ervaring leert dat mensen op zoek gaan naar specifieke info en die niet kunnen vinden in dikke boeken.
Wij hechten veel belang aan anekdotisch bewijs, het soort bewijs waar de meeste universiteiten niet van houden.
Het is soms goed om te kijken naar hoe een interieur er uit ziet als het 'slecht' is, en daar uit te leren.
Een Hotel is niet het beste idee. Een hotel is wat de kinderen willen voor hun ouders maar niet wat de ouders kennen of willen.
Ouders willen zo een mooie omgeving in orde houden (moeder wilt persé het bed opmaken en de handdoeken plooien voor dat de meid komt) ..en dat is een last op hun schouders.
Het zal steeds een compromis zijn tussen een hotel en een huis.
Men zegt me vaak: die ingrepen kosten allemaal geld !, is dat allemaal nodig ?
Mijn antwoord is: Zo lang mogelijk op een goed niveau kunnen functioneren kost minder. En design houdt mensen langer thuis. Thuis blijven kost minder.
Een val is een heel duur iets (voor de maatschappij). Na een val blijft men lang gehospitaliseerd, zéker als men dementie heeft. De kans om terug naar huis te gaan wordt klein als men dementie heeft.
Ik zeg tegen investeerders 'Als je geen geld kunt maken uit dementie, dan probeer je niet!'.
Maak oefening gemakkelijk bereikbaar, zet ergens een hometrainer neer.
Licht (vitamine D), water, en mobiel houden, maakt meer verschil dan medicatie soms.
Niet jouw esthetische idee telt. Je moet kennis hebben over homely envirements.
Het is niet omdat je iemand uit de praktijk (een verpleegkundige) in je werkgroep opneemt dat uw adviseur expertise heeft. Check expertise.
Een nachtwaak zou 's nachts een nachtjapon moeten dragen, dan weten de mensen dat het nacht is.
Een uniform (een kleur) aanhebben helpt want dan weten de mensen met dementie aan wie ze vragen kunnen stellen. O wee als een bezoeker per ongeluk die kleur draagt, die zal veel vragen krijgen!
Carla Molenberghs - Huis Perrekes in Geel containment en ook holding environment
De plek waar je naar toe wilt als je je niet goed voelt, dat is (t)huis (ook al is dat in een instelling).
Een huis is voor iedereen iets anders maar er iets altijd iets gemeenschappelijk op materieel en immaterieel vlak.
Wat is huiselijk? Die term, ..daar kan men ook te ver in gaan.
Als ik er zit en ik doe mijn ogen toe ..voel ik me er dan thuis?
Verschillende sferen (ruimtes) maken, meer hoekjes met de mogelijkheid om samen of alleen te zijn.
Een hond of kat in huis is niet voor iedereen, maar dat weet dat beestje ook.
Dienstdoende architectuur
Containment is het bij elkaar houden wat verbrokkelt (bij dementie)
Holding is een houvast bieden
Het beste model bestaat niet - dat doodt de creativiteit.
dr. ir. Joost van Hoof (bouwfisicus NL)
Als bouwfysicus hou ik me bezig met het binnenmilieu; al wat men hoort, ziet, voelt en ruikt dus klimaat, luchtkwaliteit (geur ook), akoestiek en geluid, licht.
Leuk zo een nationaal hitteplan, maar de meeste mensen wonen thuis en beschikken niet over airco.
Veel systemen bieden bescherming maar geen comfort.
Wat is nu de meetlat bij dementie want ze kunnen het niet zeggen. Mensen denken in de zomer dat het winter is.
Het afnemen van het hersenweefsel maakt dat ze het binnenmilieu niet juist aanvoelen.
Als ze zich oncomfortabel voelen gaan zij zich uitkleden, weglopen of boos worden. Ze uiten ontevredenheid via gedrag en in plaats van dit te (h)erkennen noemen we het probleemgedrag (en geven we medicijnen).
Ik pleit voor lage temperatuur vloerverwarming en een infrarood warmtelamp i.p.v. gevaarlijke radiatoren (steek er de boel mee in de fik, val er op en je krijgt hechtingen).
Dementie en thermostaten:
- Afdekken en wegstoppen (door bvb. de kinderen) geeft stigma en mensen gaan dan voortdurend op zoek.
- Men vergeet dat men aan het systeem zat, men vergeet de vertraging van het systeem en draait er nog eens aan.
- Volledig open of volledig dicht.
- De beste thermostaat heeft een begrenzer.
- Maximum staat er in grote letters op en dat is het enige dat opa nog kan lezen dus..
- Met de huidige energieprijs is de rekening rap gemaakt.
Goede technologie is herkenbare en intuïtieve technologie (digitale dingen in het Engels lukken niet)
Niet de controle wegnemen van de gebruiker.
Het ouder wordend oog ziet meer geel licht, en minder blauw licht, door het vergelen van de lens en het oogvocht. Het blauwe licht is nu net van belang voor
- de biologische klok (verstoring slaap- en waakcyclus)
- positieve stemming
- oriëntatie (dan verft men ook veel geel, beige, rood, oranje - dat is niet zo goed)
Oranje gloed in de woning doet blauw teniet.
We moeten gaan kiezen voor méér blauw licht in de lamp, maar dat vinden we zo 'industrieel' en 'niet huiselijk', maar het is wél gezonder. 5600 Kelvin is blauwig.
TL bakken maken plaats voor gezellige armaturen, maar dat is onterecht.
Lichttherapie kan via plafondarmaturen (niet op tafel want we kunnen de mensen er niet voor vastbinden),
..en het is nog goed voor de verzorgenden ook (dat is in de toekomst zeker nodig).
We denken veel aan neerwaartse verlichting maar zien vooral licht dat verticaal ons oog binnenvalt.
Te fel licht is ook niet goed want bij het sluiten van de ogen zie je dan een bruine waas en dat maakt mensen met dementie angstig.
Luchtkwaliteit kunnen waarnemen is belangrijk bij emoties, lichaamsgeur, bedorven voedsel..
Gebruik geen kunstmatige luchtverfrissers type Febrèze. Maar ook geen potpourri want dat lijkt op salade en mensen gaan dit opeten (niet gezond).
Een ventilator die aanslaat als je de lichtknop in de badkamer aanraakt is eng (oude mensen kennen dit niet).
Vanaf 40jaar gaan je hoge frequenties achteruit. Spraakherkenning gaat later ook achteruit. Voorkom daarom betekenisloos achtergrondgeluid.
Ik pleit voor een geluidarme slaapkamer voor iedereen!
dr. Garuth Chalfont (UK) - The power of Nature and Outdoors
1. Dementia friendly garden, 2. Getting nature inside, 3. Edge Space (de ruimte 'net buiten')
(hier blog ik later ook nog over, ooit gaf ik vijf jaar lang tuintherapie aan mensen met schizofrenie - uw coach)
1. Dementia friendly garden, 2. Getting nature inside, 3. Edge Space (de ruimte 'net buiten')
(hier blog ik later ook nog over, ooit gaf ik vijf jaar lang tuintherapie aan mensen met schizofrenie - uw coach)
Dementiezorg gebeurt zowel binnen als buiten.
Zet altijd de geest voorop - het heeft geen zin om fysiotherapie te doen als mensen er niet om geven of ze kunnen lopen of niet.
Natuur en buiten zijn, geeft of verbetert zintuiglijke stimulatie, activatie (kracht en beweeglijkheid), oriëntatie, circadiaanse ritmes, bloeddruk, aandacht, verbale expressie, reflectie en nadenken, herstel, slaap(ritme), stemming, gedrag (zoals agitatie en agressie)
Een tuin voor mensen met dementie moet bijdragen aan hun welzijn en gezondheid. Ze hebben nodig;
plezier en relaxatie, vaardigheden onderhouden, fysieke activiteiten, zinvolle bezigheid, sociale interactie, zorgen voor iets dat leeft, weg zijn van binnen zitten, rust en stilte, stimulatie van de zintuigen, de geest levendig te houden
Bouwen (ook kleine verbouwing) laat u toe om direct visueel contact te leggen met de buitenruimte, en met gezamenlijke ruimte (uitzicht op..)
Temperatuur comfort: voorzie schaduwrijke plekjes, bescherming tegen de zon
Gebruik ook elk verdiep. Een balkon is ook een tuintje en kan veilig ingericht worden.
Een luifel is goed. Je stapt naar buiten en het gebouw volgt je nog even mee (dat voelt veilig voor mensen met dementie, ..en het houdt de meubels droog)
A space that serves everybody will not serve anybody:
Elke leefgroep heeft zijn tuinruimte nodig. Je kunt grote tuinen indelen in zones en scheiden met doorzichtige scheidingen zoals rasters of planten. Zo kun je verder zien dan je kunt gaan.
(geen scheidingen gebruiken waar je niet door kunt kijken
Gebruik meer natuurlijke materialen dan bouwmaterialen. Voorzie lagen.
Getting nature inside:
Doe geen deuren op slot - ook al gaan de mensen niet de tuin in, psychologisch kunnen ze naar buiten .
Zet spullen in de tuin die doen denken aan een tuin. Zet een bezem tegen een schuurtje, een kruiwagen, tuingereedschap.. neer. Mensen gaan de tuin herkennen als tuin dan. Mensen gaan die zaken ook spontaan gebruiken.
De seizoenen zien veranderen geeft oriëntatie het ganse jaar door. Waaraan zie je dit?; de bloesems, de bloemen, de vogels, de dieren, het vallen van de balderen
Een tuin geeft verbinding met de 'levende wereld'.
Wat is er leuker dan de kippen voederen of het konijn eten geven?
(mijn favoriet citaat - uw coach) Vraag een tuinman om je tuin aan te leggen en geen tuinarchitect. Een tuinarchitect geeft u een gemanicuurde tuin met altijd groene planten, een tuinman geeft u een kneuterige tuin met steeds veranderende planten.
Voorzie dakramen, die gooien licht verder in de ruimte dan gewone ramen.
Voorzie lage ramen en vensterbanken, om buiten te kunnen kijken en iets op te zetten.
Het helpt als het eetbaar is. Rabarber is heel dankbaar.
Wildlife, build it and they will come.
Voorzie rommelige stukjes met beschutting in uw tuin en dieren komen er spontaan in nestelen en wonen. Vogels, eenden, konijnen..
.jpg)
Edge Space;
Het idee dat het gebouw niet stopt bij de muren. Je kunt de ruimte die 'net buiten' is gebruiken.
Je kunt de rand aantrekkelijk maken, met een bank, met een overlap, met opvallende dingen (een tuinkabouter, een watervalletje..)
Voorzie meer hoekjes met ramen, trek ramen tot beneden en laat ze open gaan naar buiten, maak interessante uitzichten.
http://www.chalfontdesign.com biedt drie boeken aan rond 'nature disign' (in het Engels natuurlijk).
Michiel Verhaegen - architect van Woonzorgcentrum Menos in Genk - een woonzorgcentrum zonder gangen!
Een wzc zonder gangen is op het eerste zicht een vreemd ding. Pas veel later hoorde ik dat de opdrachtgever bij ons eerste voorstel dacht dat wij niet wisten waar we mee bezig waren, dat we gek waren, maar ze zijn er nu helemaal voor gewonnen.
De kwaliteit van de initiatiefnemer bepaalt de kwaliteit van de architectuur. Geef mij maar een veeleisende initiatiefnemer met visie.
Een sterke klant met visie 'duwt' de architect vooruit. De klant is de drijvende kracht.
Gangen zijn logisch om kamers op aan te laten sluiten. Hier komt elke kamer uit op een leefruimte.
We voorzien liever ruime kamers dan gangen zodat mensen hun spulletjes mee kunnen nemen, deze zorgen voor een gevoel van thuis zijn, ze vormen een anker voor deze mensen met dementie.
Mensen komen toch op het einde van hun levensloop naar Menos, er is dus niet veel tijd meer om te aarden - zaken van thuis meenemen is een grote plus dus.
Geeft dat geen probleem met privacy? Neen, de kamers zijn zo dat je de deur kunt laten open staan zonder dat je iemand in bed ziet liggen (of ziet gewassen worden).
Maar het is een leefgroepgebeuren, er zijn geen vreemden. Het is één gezin.
Wat is privacy? Het is toch doen in je eigen omgeving wat je wilt doen.
Wat met geluid en geur? De kamerdeuren zijn van een betere akoestische kwaliteit dan de gewone deuren. Je kunt vanuit elke kamer naar buiten, en naar buiten toe verluchten.
Het is geen gewone woonomgeving hé, het mist ook een heel aantal dingen van een gewone woning.
Medewerkers moeten anders gaan werken, maar het realiseren van deze architectuur duurt even en die tijd kan de initiatiefnemer gebruiken om hen te trainen hoe om te gaan met de architectuur.
Individuele badkamer is om de mensen hygiënisch te wassen, en de gemeenschappelijke badkamer is meer een wellnesruimte voor een therapeutisch bad.
dr. Gesine Marquardt | architect | TU Dresden (D)
especialy oriëntation gets lost. Oriëntatie is niet alleen weten waar je naar toe gaat en hoe daar te geraken, het begint al met 'waar jij bent' (kan al moeilijk zijn).
Wat is nodig om georiënteerd te zijn?
Weten waar je bent - weten wat je bestemming is - de beste weg (route) weten (en volgen) - de bestemming herkennen als je er arriveert - en: de weg terug vinden (Bush & Calkins, 2008)
best floorplans = small scale units, short routes
simple and straight layout.
Een rechte gang zou beter zijn dan één met een hoek, tenzij op die hoek een duidelijk herkenningspunt is (een boom, een beleefhoek, een pijl)
Zorg voor referentiepunten.
Ruimtes hebben best één duidelijke functie.
Oriëntatie kan door zaken mee te laten brengen van thuis, hun brievenbus bijvoorbeeld.
Oriëntatie kan door zaken te voorzien die iedereen gehad heeft.
Geen informatieve rommel (menu, activiteitenkalender..) in de gangen.
Kleuren; The blue wing ore the red wing does not always work so well. Contrast works better.
Als je een (inkom)deur (deuren die niet voor de bewoners zijn) wilt laten verdwijnen, verf ze dan in dezelfde kleur als de muren.
Tips:
1. maak hogere hersenfuncties onnodig, hou het simpel, 2. Overzichtelijk, 3. werk keuzes weg (links of rechts gaan?), 4. gebruik expertise
dr. Kevin Charras | omgevingspsycholoog | Fondation Médéric Alzheimer, Parijs (F)
Interessant: Op de piramide van Maslow zit milieu tussen de eerste basisnoden (veiligheid en sociale aanvaarding)
We shape our buildings, thereafter they shape us (Churchill, 1960)
Life and dead of a setting. Je kunt een setting verknoeien door 'm te overbevolken.
Vermijd het uitstallen van zorg door allerlei medische apparatuur in het zicht te laten staan (die horen in een huis niet thuis).
Denk aan een leuke atmosfeer (toonde veel voor - en - na beelden)
Zorg voor sociale cohesie met gedeelde (gemeenschappelijke) ruimtes.
Paul Braem | de Maretak Brugge
De gangen houden we donker, de leef-ruimten licht, om mensen naar het (wit) centraal deel te trekken, en dat werkt.
Lage muurtjes delen de ruimtes in in zones.
Kleinschalig genormaliseerd wonen, een twintig mensen.
Medewerkers werken er zonder uniform en eten mee met de bewoners.
Bezoekers blijven er dubbel zo lang als op een klassieke lokatie (wij kunnen vergelijken want we hebben ze allebei).
Reden? Het lijkt op een huis, ze wassen mee af - er ontstaan sociale contacten - ze doen mee aan activiteiten. In een klassiek centrum blijft het bezoek op de kamer.
Fout die wij maakten was te kiezen voor een goedkoper airconditioning systeem, uiteindelijk kost dat geld en brengt geen comfort. We zouden niet meer zo kijken op de centen op dit vlak.
Dr. ir. Joost Van Hoof | Fontys Hogescholen Eindhoven en ISSO | De toepassing in de thuissituatie
Als het werkt voor mensen met dementie dan werkt het voor iedereen.
2/3 van de mensen met dementie woont thuis.
De tijd van de bejaarde in zijn woning alleen zal niet houdbaar zijn, we moeten naar communaal wonen. Het is goedkoper en mensen blijven langer thuis.
Woonzorgcentra en openbare gebouwen moeten hun grote buitenruimte delen met de gemeenschap.
Een woning met een goed overzicht voorkomt kleefgedrag. De partner is niet steeds op zoek naar de ander want hij kan die bezig zien.
Voorzie een externe technische ruimte. De meterman (een vreemde) hoeft niet meer in huis te zijn, en manlief zit niet meer aan de zekeringen e.d.
Als de installateur even naar buiten gaat om materiaal in zijn busje te nemen denkt vader misschien 'die vreemde man laat ik er niet meer in' en hij sluit de deur ..en de installateur is zijn gereedschapkoffer die binnen staat kwijt.
Een alles-uit-knop voor als je weg gaat. Zo kan de partner niet het gasvuur laten opstaan.
Een hoog-laag-toilet kost slechts €35 meer.
Wordt de oven niet gebruikt als extra berging?, pas dan maar op als de persoon met dementie de oven op zet!
Domotica is hip, maar het is 'verkoop' en 'napraterij', er is niks van bewezen en oudere mensen kunnen er niet mee overweg. Eng ook zo een gordijn dat automatisch dicht gaat (is er iemand in huis, een inbreker?, een geest?)
Wel goed is een monitoring-systeem via camera 's. Maar het is weinig toegepast want de camera geeft geen eten, vervangt geen verzorgende, en kost geld.
http://www.thuiswonenmetdementie.nl toont een aantal wwonruimtes (keuken, toilet, badkamer) voor mensen met dementie.
Jo Vandeurzen | minister voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin | Het beleidsperspectief
Er komt een dementiegolf op ons af waar we niet klaar voor zijn.
100.000 mensen in ons land hebben dementie
65% van hen woont thuis
500 daarvan zijn vroeg dement
In 2020 zou dit aantal toenemen met nog eens 30%
, en dan is er een andere aanpak nodig!
In 2000 werd het expertisecentrum dementie opgericht,
in 2010 kwam er het Vlaams dementieplan 'Vergeet dementie, onthoud de mens'
nu zijn we hier samen om te kijken hoe we die mensen waardig kunnen laten wonen
We moeten niet méér doen, maar we moeten het anders gaan doen.
WZC zullen de deuren open zetten voor lokale initiatieven en verenigingen,
WZC zullen buiten hun muren kunnen werken,
en de thuiszorg zal in het WZC kunnen werken.
Er zal een leeftijdsonafhankelijk hulpmiddelenbeleid komen.
Mieke Broes, directeur van ENTER vzw, Vlaams expertisecentrium voor Toegankelijkheid
kondigde de samenwerking met het Vlaams expertisecentrum voor dementie aan.
Wonen met Zorg, De Zilveren Sleutel, Website toegankelijk gebouw
Er is een heel begrijpbare inspiratiebundel voor woonzorgcentra
Tot zover de citaten die uw coach Clark Kent voor u verzamelde in het mooie Lamot gebouw te Mechelen, waar de wereld even samen was rond dementievriendelijk wonen.
Coach Clark Kent
en dit was de affiche van deze internationale meeting:
DEMENTIEVRIENDELIJKE ARCHITECTUUR EN INRICHTINGArchitectonica begrepen
Mensen met dementie zijn in toenemende mate afhankelijk van hun sociale en materiële omgeving. Op dit congres focussen we op de materiële kant. We verkennen de nieuwste inzichten omtrent hoe architectuur en inrichting van de woonomgeving kunnen bijdragen tot het welbevinden van de persoon met dementie.
Wat is belangrijk op vlak van zintuigelijk comfort? Hoe zorg je ervoor dat mensen hun weg vinden binnen de voorziening? Hoe kan de omgeving betrokkenheid en samenleven bevorderen? Wat betekenen deze inzichten voor personen met dementie die thuis wonen?
We krijgen antwoorden op deze vragen vanuit Europees onderzoek en ervaringen in de praktijk van Vlaamse woonzorgcentra.
We krijgen antwoorden op deze vragen vanuit Europees onderzoek en ervaringen in de praktijk van Vlaamse woonzorgcentra.
Doelgroep
Het congres richt zich tot directies, bestuurders en architecten van woonzorgcentra, maar ook tot elke hulpverlener of bezoeker die betrokken is of zich betrokken voelt bij bouw en inrichting van zorgomgevingen voor personen met dementie (woonzorgcentra, dagverzorgingscentra,ziekenhuizen, …). Ook wie in de thuiszorg advies geeft omtrent verbouwing of inrichting van de woning van de persoon met dementie kan er de nodige inspiratie opdoen.
Aanleiding
Aanleiding van dit congres is het verschijnen van het boek “Architectonica. Een thuis voor mensen met dementie” van Erik Stroobants en Patrick Verhaest. Deelnemers aan het congres ontvangen een exemplaar van het boek.
Simultaanvertaling is voorzien.
Programma
8.45 u
Onthaal met koffie
Onthaal met koffie
9.15 u
• Welkom – Wino Baeckelandt | wnd. voorzitter Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw
• Architectonica toegelicht – Patrick Verhaest | Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw
• Welkom – Wino Baeckelandt | wnd. voorzitter Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw
• Architectonica toegelicht – Patrick Verhaest | Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw
DEEL 1 – DE KRACHT VAN ARCHITECTONICA
• Architectuur ontwerpen in dialoog met ervaringsdeskundigheid Prof. dr. ir. arch. Ann Heylighen | KU Leuven• Algemeen kader: principes en feiten Prof. Dr. Mary Marshall | sociaal werker | dementiespecialist | DSDC Stirling - UK
• Erik Stroobants in gesprek met Carla Molenberghs | Huis Perrekes
• Erik Stroobants in gesprek met Carla Molenberghs | Huis Perrekes
DEEL 2 – ARCHITECTONICA ONTLEED
• Zintuigelijke aspecten van de woonomgeving | Dr. ir. Joost Van Hoof | Fontys Hogescholen Eindhoven en ISSO Rotterdam (NL)
• De kracht van natuur en buitenruimte | dr. Garuth Chalfont | Chalfont Design | UK
• De kracht van natuur en buitenruimte | dr. Garuth Chalfont | Chalfont Design | UK
12.45 u Lunch
DEEL 2 – VERVOLG
13.30 u
• Erik Stroobants in gesprek met Michiel Verhaeghen | Osar architecten | architect Menos Genk
• De oriëntatie ondersteunen | dr. Gesine Marquardt | architect | TU Dresden (D)
• Natuurlijk gebruik van de ruimte | dr. Kevin Charras | omgevingspsycholoog | Fondation Médéric Alzheimer, Parijs (F)
• Erik Stroobants in gesprek met Paul Braem | de Maretak Brugge
• Zorggebouwen in hun maatschappelijke context | Peter Swinnen | Vlaams bouwmeester
• De oriëntatie ondersteunen | dr. Gesine Marquardt | architect | TU Dresden (D)
• Natuurlijk gebruik van de ruimte | dr. Kevin Charras | omgevingspsycholoog | Fondation Médéric Alzheimer, Parijs (F)
• Erik Stroobants in gesprek met Paul Braem | de Maretak Brugge
• Zorggebouwen in hun maatschappelijke context | Peter Swinnen | Vlaams bouwmeester
DEEL 3 – NAAR MEER ARCHITECTONICA
• De toepassing in de thuissituatie | Dr. ir. Joost Van Hoof | Fontys Hogescholen Eindhoven en ISSO
Rotterdam (NL)
• Het beleidsperspectief | Jo Vandeurzen | minister voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
• Hoe nu verder?
- De dienstverlening van Enter vzw | Vlaams expertisecentrum toegankelijkheid - De dienstverlening van
Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw
Rotterdam (NL)
• Het beleidsperspectief | Jo Vandeurzen | minister voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
• Hoe nu verder?
- De dienstverlening van Enter vzw | Vlaams expertisecentrum toegankelijkheid - De dienstverlening van
Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw
17 u Wel thuis
In partnerschap met: Wissner Bosserhoff en Philips
Bedankt Clark Kent !
BeantwoordenVerwijderen