Wat wij zo goed doen, is soms moeilijk uit te leggen.
Wassen, plassen, verzorgen en gesprekken, dat is allemaal aantoonbaar in cijfers, doch hetgeen wij eigenlijk 'doen' en 'betekenen' valt daar niet onder. Waarom wij de job graag doen, valt daar niet onder. Het heeft niets te maken met de boekhoudersmentaliteit.
Het gewone in de zorg heeft dringend een leer nodig,
want het is niet gewoon, het is buitengewoon
én zeer professioneel !
Presentie is de leer waarmee we al wat we graag doen in de zorg kunnen verantwoorden naar het beleid toe. Het is ook een opluchting, een frisse wind, die we nodig hadden. Het is iets waarmee we burn-out kunnen voorkomen en fris en sterk in het veld kunnen blijven staan met veel goesting.
Wij werken al met aandachtspersonen en met een gezondheidsbevorderende grondhouding, maar we gaan het nog verder uitbouwen.
Uw coach voorziet alvast een boek in onze bibliotheek
.jpg)
Verpleegkunde en presentie
Wat gaat er mis in de verpleegkunde? Met alle professionalisering is de hartelijke aandachtigheid uit het werk verdwenen. Verpleegkundigen redeneren teveel vanuit hun eigen kaders en methodieken, en leggen de zorgontvangers hun agenda en ritme op. Verpleegkundigen zijn teveel gericht op de ziekte, in plaats van de zieke. Zij willen vanuit hun eigen kaders oplossingen aanbieden en wenden zich af van het lijden van de zorgontvanger. Zij verschuilen zich achter richtlijnen en protocollen en troosten zichzelf met de illusie dat ze belangrijke doelen behalen, zonder dat ze echt iets wezenlijks betekenen voor de zorgontvangers.
Hoe moet het dan wel? Volgens Baart en Grypdonck dienen verpleegkundigen in hun werk present te zijn. Zij dienen aandachtig aanwezig te zijn bij de zorgontvanger en aan te sluiten bij zijn of haar leefwereld. In het ritme, de taal, en de omgeving van die zorgontvanger. De verpleegkundige moet een verbinding aan gaan met de zorgontvanger en als het ware leren kijken met zijn of haar ogen. Ongehaast. Zodat de zorgontvanger echt gezien wordt. Pas van daaruit kan de verpleegkundige bekijken of en wat er gedaan kan worden. De verpleegkundige dient ook trouw en aandachtig aanwezig te blijven als het lijden van de zorgontvanger onoplosbaar is of lijkt.
Is presentie beoefenen niet gewoon een beetje aandacht schenken? In de praktijk willen veel verpleegkundigen wel op een presentie-achtige manier werken, maar dat is niet eenvoudig. De presentiebenadering vraagt van verpleegkundigen om ongehaast present te zijn, ondanks alle druk. Ook is flexibiliteit vereist, de verpleegkundige moet (bewust) van protocollen en richtlijnen af kunnen wijken als de situatie daarom vraagt. De verpleegkundige moet aan kunnen sluiten bij de leefwereld van de zorgontvanger en aanwezig kunnen blijven bij diens lijden. De verpleegkundige dient zich bewust te zijn van zijn of haar eigen weerstanden en vooroordelen, en moet zijn of haar gevoel soms tussen haakjes kunnen zetten.
Kan dat wel, werken vanuit de presentiebenadering? Het werken volgens de presentiebenadering strookt soms niet met professionele opvattingen (‘professionele distantie’), en met de voorwaarden waaronder het werk gedaan moet worden (het past niet in vormen van verantwoording, er is geen tijd voor, het heeft geen status). Doodzonde, aldus Baart en Grypdonck. Hoewel de presentiebenadering niet in elke setting op dezelfde manier en in dezelfde mate toegepast kan worden, kan de benadering in veel situaties van grote betekenis zijn. Dit wordt vooral duidelijk in de vele aansprekende voorbeelden in “Verpleegkunde en presentie”. De meeste voorbeelden gaan niet direct over de psychiatrie, maar ook deze zijn leerzaam en boeiend voor verpleegkundigen in de psychiatrie.
Boek: Andries Baart en Mieke Grypdonck: Verpleegkunde en presentie, Uitgeverij Lemma, Den Haag 2008.
Meer lezen over de presentiebenadering? zie: www.presentie.nl
Vrijdag hebben we een teamvergadering,
dan breng ik er iets over.
groetjes van uw coach Clark kent
Geen opmerkingen:
Een reactie posten